Abstract
This paper presents the issues that determine the security of business transactions, whose proper functioning is endangered by so-called usurers. It discusses crimes under Art. 304 § 1–3 of the Penal Code. The offense of usury, regulated in Art. 304 § 1 of the P.C., provides for the criminal liability of persons who, by taking advantage of the compulsory position of another natural person, legal entity, or organizational unit without legal personality, conclude a contract with it, imposing an obligation on it to perform disproportionate to the consideration. Article 304 § 2 and 3 of the P.C. regulate new types of usury, introduced into the legal system by the amendment of May 14, 2020, which penalizes behavior directed against consumers, consisting in demanding excessive interest or non-interest costs for providing a benefit with the obligation to return.
References
Bafia, J., Mioduski, K., Siewierski, M. (1987). Kodeks karny. Komentarz. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Bojarski, M. (2006). Komentarz do art. 304 k.k. [w:] Górniok, O., red., Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis, System Informacji Prawnej LEX.
Buczkowski, K. (1999). Przestępstwo lichwy w kodeksie karnym – przeszłość i teraźniejszość. „Państwo i Prawo” nr 7.
Byczyk, M. (2016). Rozwiązania prawnokarne zapewniające ochronę konsumentów przed niewspółmiernymi świadczeniami w ramach umów wzajemnych żądanymi od nich przez przedsiębiorców – aspekt prawno-porównawczy. „Prawo w Działaniu” nr 28.
Gałązka, M. (2021). Komentarz do art. 296-309 k.k. [w:] Grześkowiak, A., Wiak, K., red., Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Giezek, J., Lipiński, K. (2020). Nowe typy przestępstw lichwiarkich (art. 304 § 2 i 3 .k.k.) a zasada subsydiarności prawa karnego. „Nowa Kodyfikacja Prawa karnego” nr 57.
Górniok, O. (2000). Przestępstwa gospodarcze. Rozdział XXXVI i XXXVII Kodeksu karnego. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Jarska, L.M. (2001). Lichwa. „Muzeum Historii Polski. Studenckie Zeszyty Naukowe” nr 4/6.
Kozłowska-Kalisz, P., Szczekala, A. (2014). Przestępstwo lichwy (w świetle badań empirycznycyh). „Prawo w działaniu. Sprawy karne” nr 18.
Kulik, M. (2022). Komentarz do art. 304 k.k. [w:] Mozgawa, M., red., Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, System Informacji Prawnej LEX.
Majewski, J. (2022), Komentarz do art. 304 k.k. [w:] Zoll, A., red., Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 k.k., Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Michalska-Warias, A. (2016). Komentarz do art. 304 k.k. [w:] Bojarski, T., red., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Oczkowski, T. (2020). Komentarz do art. 304 k.k. [w:] Konarska-Wrzosek, V., red., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Pastora, K. (2019). Lichwa – zapomniane przestępstwo. „Przegląd Sądowy” nr 7–8.
Sobol, E., red. (1985). Mały słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
www.sejm.gov.pl (01.09.2022.).
www.policja.gov.pl (20.09.2022.)
Zalewski, W. (2015). Lichwa [w:] Zawłocki, R., red., System Prawa Karnego. Tom 9.
Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Zawłocki, R. (2017). Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu [w:] Królikowski, M., red., Zawłocki, R., red., Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Art. 222-316. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Legal Acts
Ustawa z 23.04.1964 Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. 2022 r., poz. 1360 ze zm.) (Act of April 23, 1964, Civil Code, consolidated text: Journal of Laws No. 2022, item 1360 as amended).
Ustawa z 19.04.1969 Kodeks karny (Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94) (Act of April 19, 1969 Penal Code, Journal of Laws No. 1969, No. 13, item. 94.).
Ustawa z 06.06.1997 Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553) (Act of June 6, 1997 Penal Code, Journal of Laws No. 1997, No. 88, item. 553.).
Ustawa z 06.06.1997 Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. 2022, poz. 1138 ze zm.) (Act of June 6, 1997 Penal Code, uniform text: Journal of Laws No. 2022, item 1138, as amended).
Ustawa z 12.05.2011 o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz.U. 2022 r., poz. 246) (Act of May 12, 2011 on consumer credit, consolidated text: Journal of Laws No. 2022, item 246.).
Ustawa z 14.05.2020 o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020, poz. 875 ze zm.) (Act of May 14, 2020 amending certain acts in the field of protective measures in connection with the spread of SARS-CoV-2 virus, Journal of Laws No. 2020, item 875, as amended).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11.07.1932 Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571) (Ordinance of the President of the Republic of July 11, 1932, Penal Code, Journal of Laws No. 1932, No. 60, item. 571.)
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, druk 344, (Justification of the government bill amending certain acts in the field of protective measures in connection with the spread of SARS-CoV-2 virus, print 344).
Judicature of Courts
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 28.08.2014, sygn. akt II AKa 240/14, Lex nr 1509004 (Judgment of the Court of Appeal in Katowice dated August 28, 2014, file ref. II AKa 240/14, Lex No. 1509004.).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 14.03.2018, II AKa 9/18, Lex nr 3008150 (Judgment of the Court of Appeal in Poznań of 14 March 2018, II AKa 9/18, Lex No. 3008150.).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8.06.2016, II AKa 128/16, Lex nr 2171218 (Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of June 8, 2016, II AKa 128/16, Lex No. 2171218.).