USTAWA ANTYLICHWIARSKA A ZMIANY NA RYNKU INSTYTUCJI POŻYCZKOWYCH – WYBRANE ZAGADNIENIA (część 2)

Abstrakt

Artykuł prezentuje analizę skutków wejścia w życie art. 7 pkt 4 ustawy z dnia 5 sierpnia
2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw.
Deklarowanym ratio legis tej zmiany było wprowadzenie limitu opłat tzw. windykacyjnych
(art. 33a u.k.k.) i tym samym zwiększenie poziomu ochrony konsumentów korzystających
z usług instytucji finansowych udzielających pożyczek pozabankowych. Instytucje pożyczkowe
przed wejściem w życie wspominanego art. 33a u.k.k. na podstawie art. 30 ust. 1
pkt 11 u.k.k. odwołującego się do zasady swobody umów pobierały od konsumentów opłaty
i prowizje z tytułu zaległości w spłacie pożyczki w wysokości najczęściej znacznie przekraczającej
realne koszty windykacyjne. Co więcej, powołany przepis art. 30 ust. 1 pkt 11 u.k.k.
nie chronił też konsumentów przed obchodzeniem przez instytucje pożyczkowe przepisów
o maksymalnych odsetkach za opóźnienie (481 § 2 1 k.c.).
Wprowadzony limit opłat windykacyjnych zniwelował asymetrię między stronami umów
o pozabankowe pożyczki. Dodatkowo konsumenci w przypadku wszczynania przez instytucje
pożyczkowe postępowań sądowych lub pozasądowych o zaległe należności zyskali pewność
co do prawa w zakresie ujednolicenia wykładni przepisów dotyczących wysokości opłat
z tytułu dochodzonych należności.
Ocena skutków wejścia w życie z dniem 11 marca 2016 r. art. 33a u.k.k. przeprowadzona
została przy wykorzystaniu metody badawczej tzw. kompletu normatywnego. Niniejszy artykuł
stanowi drugą część omówienia zakreślonej problematyki badawczej i obejmuje: rekonstrukcję
powiązań pomiędzy normami formalnymi i normami nieformalnymi, weryfikację postawionych
hipotez badawczych, ocenę charakteru presji na formalizację badanej instytucji
i społeczno-gospodarczych efektów jej oddziaływania oraz prognozowanie i formułowanie
zaleceń badawczych.