Abstrakt
This article aims to present differences and changes in private expenditure on education in European households, with particular emphasis on Polish households. The analysis is carried out based on data from Eurostat and Statistics Poland. The research methods used include, among others, the simple regression method, Ward’s method, and the k-means method. In 2021, the highest share of education expenditure in relation to total expenditure was recorded in Cyprus. The lowest share of private spending on education occurred in Sweden, Belgium, and Finland. In most European countries, the percentage of spending on education in relation to total spending has increased. The share of expenditure on education in Polish households was most similar to that of households from Lithuania, Denmark, and the Netherlands. A comparison of different types of Polish households showed that most of the money spent on education was by self-employed people, the richest people, and people from large cities.
Bibliografia
Andreou, S.N. (2012). Analysis of household expenditure on education in Cyprus.“Cyprus Economic Policy Review”, 6(2).
Angelov, A. (2019).Public expenditure on education in the EU member states: a cluster analysis. “Народностопанскиархив”, 1.
Azam, M. (2016).Private tutoring: evidence from India.“Review of Development Economics”, 20(4).
Bergan, S., Deca, L. (2018). Twenty years of Bologna and a decade of EHEA: What is next?. “European higher education area: The impact of past and future policies”.
Bray, T.M. (2011). The challenge of shadow education Private tutoring and its implications for policy makers in the European Union. European Comission.
Brożek, K., Poteralska, B., Łabędzka, J. (2022). Analiza kapitału ludzkiego w kontekście innowacyjności gospodarek V4 i UE-27. „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej”.
Bywalec, C. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. Warszawa: CH Beck.
Corradi, S. (2015).Student Mobility in Higher Education: Erasmus and Erasmus Plus. Laboratory of Lifelong Learning, Department of Education and Training, Roma Tre State University.
Cyprus, Ministry of Education and Culture (2010). Private Expenditure on Education by Type of Educational Institution and Level of Education, 2008 [Table 120 in Statistical Tables]. Nicosia: Ministry of Education and Culture.
Dean, S.N., Elliott, S. (2022).Urgency, Equity, and Agency: An Assemblage of Global Concerns and Interests in Early Childhood Education for Sustainability. “International Journal of Early Childhood Environmental Education”, 9(2).
Díaz‐Méndez, M., Gummesson, E. (2012). Value co‐creation and University teaching quality: consequences for the European higher education area (EHEA).“Journal of Service Management”, 23(4).
Eurostat (2023a). Annual national accounts (nama10). Eurostat metadata [Access: 18.10.2023]. Access on the internet: https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/en/nama10_esms.htm.
—— (2023b). General government expenditure by function (COFOG) [gov_10a_exp_custom_8008323]. Eurostat database [Access: 22.10.2023]. Access on the internet: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/gov_10a_exp__custom_8008323/default/table?lang=en.
—— (2023c). Final consumption expenditure of households by consumption purpose (COICOP 3digit) [Access: 18.10.2023]. Access on the internet: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NAMA_10_CO3_P3__custom_7098388/default/table?lang=en.
—— (2023d). Final consumption expenditure of households by consumption purpose (COICOP 3 digit) [access: 29.10.2023]. Access on the internet: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NAMA_10_CO3_P3__custom_7098388/default/table?lang=en.
Glotova, A., Samoylenko, N., Zharko, L., Georgiadi, A., Shevchenko, M. (2023). Shadow education: Shapes of private tutoring in e-learning environment.“E-Learning and Digital Media”, 20(4).
Główny Urząd Statystyczny (2011). Metodologia badania budżetów gospodarstw domowych, Departament Warunków Życia. Warszawa.
Główny Urząd Statystyczny (2022). Budżety gospodarstw domowych w 2021 r. Warszawa.
Hoedl, E. (2011). Strategia Europa 2020 i Europejska Odbudowa. „Problemy Ekorozwoju”, 6(2).
Kaufman, L., Rousseeuw, P.J. (2009). Finding groups in data: an introduction to cluster analysis. John Wiley& Sons [in] Błażejczyk-Majka, L. (2018). Zastosowanie analizy skupień w przypadku zmiennych wyrażonych na skali porządkowej.
Komisja Europejska, Eurydice (2023a). Finansowanie wczesnej edukacji i opieki (ECEC) oraz edukacji szkolnej[Access: 16.09.2023]. Access on the internet: https://eurydice.eacea.ec.europa.eu/pl/national-education-systems/poland/finansowanie-wczesnej-edukacji-i-opieki-ecec-oraz-edukacji.
—— (2023b). Systemy edukacji w Europie – Cypr[Access: 16.09.2023]. Access on the internet: https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/cypr.
—— (2023c). Systemy edukacji w Europie – Szwecja[Access: 16.09.2023]. Access on the internet: https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/szwecja.
Korzeniowska, A.M., Rutecka-Góra, J., Swach-Lech, M., Waliszewski, K. (2023). Wpływ pandemii Covid-19 na finanse osobiste. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Kula, E., Pękowska, M. (2022). Kształcenie całożyciowe w perspektywie Europejskiego programu na rzecz umiejętności. „Edukacja Dorosłych”, 87(2).
Luszniewicz, A., Słaby, T. (2008), Statystyka z pakietem komputerowym STATISTICA PL: teoria i zastosowania. Warszawa: CH Beck.
Major, M., Niezgoda, J. (2003). Elementy statystyki. Część I: Statystyka opisowa, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
Michelsen, G., Wells, P. J. (2017).A Decade of progress on education for sustainable development: reflections from the UNESCO Chairs Programme. UNESCO Publishing.
Migdał-Najman, K., Najman, K. (2013). Analiza porównawcza wybranych metod analizy skupień w grupowaniu jednostek o złożonej strukturze grupowej.„Zarządzanie i finanse”, 11(3, cz. 2).
Pasimeni, F., Pasimeni, P. (2016). An institutional analysis of the Europe 2020 strategy.“Social Indicators Research”, 127.
Piekut, M. (2014). Nierówności w wydatkach na edukację w europejskich gospodarstwach domowych. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. „Rzeszów: Social Inequalities and Economic Growth”, 39.
—— (2016). Obciążenia budżetów domowych wydatkami na edukację.„Konsumpcja i Rozwój”, 3(16).
Pietrzykowski, R., Kobus. P. (2006). Zastosowanie modyfikacji metody k-średnich w analizie portfelowej.„Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, 60.
Prus, B., Król, K. (2017).Ocena zastosowania wybranych metod taksonomicznych do klasyfikacji zjawisk społeczno-gospodarczych. „Acta Scientiarum Polonorum: Formio Circumiectus”, 16(2).
Schroeder, C., Spieß, C.K., Storck, J. (2015). Private spending on children's education: low-income families pay relatively more. “DIW Economic Bulletin”, 5(8).
Southgate, D. (2009). Determinants of Shadow Education: A Cross-National Analysis. PhD dissertation. USA: The Ohio State University.
Stylianou, V., Savva, A., Vraka, M., Serghiou, A. (2004). Information and Communication Technology: First-Aid to the Private Tutoring Problem?. “Information and communication technology”.
Sztanderska, U., ed. (2013).Koszty edukacji od przedszkola do gimnazjum. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Świętek, A. (2022). Usługi edukacyjne w Polsce w dobie pandemii COVID-19.„Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 36(2).
United Nations (2018). Classification of individual consumption according to purpose (COICOP) 2018. “Statistical Papers. Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division”, 265.
Wagenaar, R. (2019). A History of ECTS, 1989–2019: Developing a World Standard for Credit Transfer and Accumulation in Higher Education. International Tuning Academy, 17, Dec. 2019.
Wesoła, B. (2022). Edukacja w czasach pandemii koronawirusa w Europie i na świecie. Nauka zdalna ostatecznością. W szkołach reżim sanitarny na różnym poziomie [Access: 22.10.2023]. Access on the internet: https://strefaedukacji.pl/edukacja-w-czasach-pandemii-koronawirusa-w-europie-i-na-swiecie-nauka-zdalna-ostatecznoscia-w-szkolach-rezim-sanitarny-na/ar/c5-16012997.
Wołyński, W., Górecki, T. (2013). Analiza skupień. Poznań: Wydział Matematyki i Informatyki UAM.
Vare, P., Lausselet, N., Rieckmann, M. (2022). Competences in Education for Sustainable Development. Springer International Publishing.
Violano, A., Sotiropoulou, A., Triantis, E. (2018). Teaching and research: the erasmus plus experience [In:] INTED2018Proceedings, IATED Academy.
Zafar, M.W., Shahbaz, M., Sinha, A., Sengupta, T., Qin, Q. (2020). How renewable energy consumption contribute to environmental quality? The role of education in OECD countries.“Journal of Cleaner Production”, 268.
Zhang, W., Bray, M. (2017). Micro-neoliberalism in China: Public-private Interactions at the Confluence of Mainstream and Shadow Education. “Journal of Education Policy”, 32(1).